Dấu hiệu cảnh báo bạn đang mắc ung thư thận

Ung thư khởi phát khi các tế bào trong thận phát triển ngoài tầm kiểm soát và lấn át tế bào bình thường. Ảnh: Goingpublic.

Mỗi người có 2 quả thận. Chúng có hình hạt đậu và kích thước bằng nắm tay. Chúng làm sạch chất thải ra khỏi máu và biến nó thành nước tiểu. Thận cũng giúp kiểm soát huyết áp và giúp đảm bảo cơ thể có đủ tế bào hồng cầu trong máu.

Ung thư thận khởi phát ở thận và còn được gọi là ung thư biểu mô tế bào thận. Ung thư khởi phát khi các tế bào trong thận phát triển ngoài tầm kiểm soát và lấn át tế bào bình thường. Các tế bào ung thư có thể lan sang bộ phận khác của cơ thể.

Các tế bào ung thư trong thận đôi khi có thể di chuyển đến xương và phát triển ở đó. Đây được gọi là di căn. Các tế bào ung thư ở nơi mới sẽ trông giống như các tế bào từ thận.

Chúng ta có nhiều loại ung thư thận. Một số rất hiếm gặp. Loại phổ biến nhất được gọi là ung thư biểu mô tế bào thận (RCC). Ngoài ra còn có các loại dưới nhóm của RCC, giúp bác sĩ biết bạn cần phương pháp điều trị nào.

Làm thế nào bác sĩ biết tôi mắc ung thư thận?

Ung thư thận thường không gây ra triệu chứng nào, nhưng đôi khi có thể có. Các triệu chứng của ung thư thận có thể là:

Nước tiểu có máu
Đau thắt lưng một bên (không phải do va chạm hoặc ngã)
Khối u ở bên cạnh lưng hoặc ở lưng dưới
Cảm giác mệt mỏi
Giảm cân (nếu bạn không cố gắng giảm cân)
Sốt không phải do cảm lạnh và không dứt

Nếu có các dấu hiệu chỉ ra ung thư thận, bác sĩ sẽ chỉ định cho bạn thực hiện nhiều xét nghiệm. Dưới đây là một số xét nghiệm bạn có thể cần:

Phân tích nước tiểu: Nước tiểu được kiểm tra trong phòng thí nghiệm để xem có máu hoặc tế bào ung thư không.

Xét nghiệm hóa sinh máu: Những xét nghiệm này cho thấy thận hoạt động tốt đến mức nào.

Tổng phân tích tế bào máu ngoại vi (CBC): Xét nghiệm này đo số lượng tế bào máu trong máu như bạch cầu, hồng cầu và tiểu cầu. Những người mắc ung thư thận thường có số lượng hồng cầu thấp. Điều này được gọi là thiếu máu.

X-quang ngực: X-quang có thể được thực hiện để xem ung thư đã lan đến phổi chưa.

Chụp CT: Phương pháp này còn được gọi là “chụp CAT”, dụng một loại tia X đặc biệt chụp ảnh chi tiết bên trong cơ thể để xem ung thư đã lan rộng chưa.

Chụp MRI: Xét nghiệm này sử dụng sóng vô tuyến và từ trường mạnh thay vì tia X để tạo ra hình ảnh các phần mô mềm của cơ thể. Xét nghiệm này có thể được sử dụng để xem ung thư đã lan rộng chưa.

Siêu âm: Sử dụng sóng âm thanh để tạo ra hình ảnh bên trong cơ thể. Xét nghiệm này có thể giúp cho thấy khối trong thận đặc hay chứa chất lỏng. Nếu cần sinh thiết thận, siêu âm có thể được sử dụng để hướng dẫn chọc kim vào khối u để lấy ra một số tế bào để xét nghiệm.

Siêu âm có thể giúp cho thấy khối trong thận đặc hay chứa chất lỏng. Ảnh: Poderedomex.

Sinh thiết thận: Bác sĩ lấy ra một mảnh mô nhỏ để kiểm tra tế bào ung thư. Đối với hầu hết bệnh ung thư, sinh thiết là cách duy nhất để biết chắc chắn có bệnh ung thư không. Nhưng sinh thiết không phải lúc nào cũng cần thiết để biết bạn có bị ung thư thận hay không. X-quang hoặc chụp CT/MRI đôi khi là đủ.

Những phương pháp điều trị ung thư thận

Nếu bạn bị ung thư thận, bác sĩ sẽ muốn tìm hiểu xem nó đã lan rộng bao xa. Điều này được gọi là xác định giai đoạn để giúp quyết định loại điều trị nào là tốt nhất cho bạn.

Ung thư có thể là giai đoạn 1, 2, 3 hoặc 4. Con số càng thấp, ung thư càng ít lan rộng. Con số cao hơn, như giai đoạn 4, có nghĩa là bệnh nghiêm trọng hơn, đã lan xa ra khỏi thận.

Chúng ta nhiều cách để điều trị ung thư thận.

Phẫu thuật

Phẫu thuật được sử dụng để điều trị hầu hết ung thư thận. Bất kỳ loại phẫu thuật nào cũng có thể có rủi ro và tác dụng phụ.

Đốt điện khối u

Đốt điện sẽ phá hủy khối u mà không cần lấy nó ra bằng phẫu thuật. Phương pháp này có thể được thực hiện nếu người bệnh quá yếu để phẫu thuật. Bác sĩ có nhiều cách để thực hiện như làm nóng khối u bằng sóng vô tuyến hoặc vi sóng. Ngoài ra, bác sĩ có thể đóng băng khối u hoặc tiêu diệt chúng bằng cách chặn nguồn cung cấp máu nuôi thận.

Xạ trị

Xạ trị đôi khi được sử dụng ở những bệnh nhân không thể phẫu thuật, nhưng các phương pháp điều trị khác có thể được thử trước. Bức xạ nhắm vào thận từ một cỗ máy bên ngoài cơ thể. Điều này được gọi là xạ ngoài.

Xạ trị 3D tại Bệnh viện Ung Bướu Hà Nội. Ảnh: BSCC.

Liệu pháp miễn dịch

Đây là phương pháp điều trị giúp tăng cường hệ thống miễn dịch của chính bạn hoặc sử dụng các phần nhân tạo của hệ thống miễn dịch để giúp tấn công tế bào ung thư thận. Nhiều loại liệu pháp miễn dịch được sử dụng để điều trị ung thư thận. Những loại thuốc này được đưa vào tĩnh mạch.

Liệu pháp nhắm trúng đích

Liệu pháp nhắm trúng đích hoạt động trên những thay đổi trong các tế bào gây ung thư. Những loại thuốc này tác động chủ yếu đến các tế bào ung thư chứ không phải tế bào bình thường trong cơ thể. Các phương pháp này có thể có tác dụng ngay cả khi cách điều trị khác không còn tác dụng.

Các thuốc nhắm trúng đích thường ở dạng viên để uống ở nhà hoặc có thể được tiêm truyền qua tĩnh mạch. Những loại thuốc này có tác dụng phụ khác với hóa trị.

Hóa trị

Đây các loại thuốc chống ung thư. Thuốc có thể được đưa vào tĩnh mạch hoặc dùng dưới dạng viên. Những loại thuốc này đi vào máu và lan khắp cơ thể. Chúng tiêu diệt các tế bào phát triển nhanh, chẳng hạn như tế bào ung thư và thậm chí cả tế bào tốt (như những tế bào trong ruột và tóc).

Hóa trị được cho theo chu kỳ. Mỗi đợt điều trị được theo sau bởi một khoảng nghỉ. Hóa trị không hoạt động tốt đối với ung thư thận nhưng có thể được thử nếu phương pháp điều trị khác không hiệu quả.

Thử nghiệm lâm sàng

Đây là các nghiên cứu thử nghiệm loại thuốc mới hoặc các phương pháp điều trị khác ở người. Các thử nghiệm thường so sánh phương pháp điều trị tiêu chuẩn với những phương pháp khác có thể tốt hơn.

Khi bạn mắc ung thư, bạn có thể nghe về những cách khác để điều trị. Đó có thể không phải là phương pháp điều trị y tế tiêu chuẩn. Những phương pháp điều trị này có thể là vitamin, thảo mộc, chế độ ăn uống đặc biệt…

Một trong số này được biết là giúp ích nhưng nhiều phương pháp chưa được kiểm chứng. Một số cũng đã được chứng minh là không có ích, thậm chí gây hại. Vì vậy, hãy nói chuyện với bác sĩ về bất cứ phương pháp nào bạn định sử dụng, cho dù đó là vitamin hay chế độ ăn uống…

Trong nhiều năm sau khi điều trị kết thúc, bạn vẫn cần gặp bác sĩ ung thư. Bạn sẽ được khám, làm xét nghiệm để xem ung thư có tái phát không. Lúc đầu, các lần tái khám có thể là 3 đến 6 tháng một lần. Sau đó, thời gian không bị ung thư càng dài, số lần tái khám sẽ càng ít đi. Sau 5 năm, bạn có thể chỉ cần tái khám mỗi năm một lần.

BS Nguyễn Thành Hiếu